Samen met je nieuwe buren op Texel leren over permacultuur en een voedselbos ontwerpen? Dat is het avontuur waar bewoners van 17 duurzame woningen aan begonnen. Zij hebben een huis gekocht met collectieve landschapstuin, op Texel. De helft van de bewoners zijn Texelaren, de andere helft komen uit de rest van het land, zoals Utrecht of Amsterdam.
Ontwikkelaars
Alex Sievers en Annelies van der Nagel van Beyondnow ontwikkelde deze duurzame community in den Burg samen met bureau KRKTR. Jesse van Keeken, van Buiten5 landschapsontwerp, werkte al langer met hen samen en nodigde mij uit om in co-creatie met de bewoners tot het ontwerp van een voedselbos en collectieve landschapstuin te komen. Jesse en ik hadden eerder samengewerkt aan de mobiele boomgaard in Amsterdam. De opdracht op Texel is wederom bijzonder. Namelijk, de complexiteit van zelfvoorzienende woongroepen blijkt hem, uit ervaring, in de sociale component te zitten. En dat is nu net waar Alex en Annelies zich op gespecialiseerd hebben en hier ook realiseren!
Op Texel
De bijeenkomst vond plaats in het lokale buurthuis. Wat een mooi gebouw is dat, zo gezellig met houten balken en een heus theater. Daar zou ik graag op het podium staan! Het doet me denken aan buurthuizen in de Kempen waar ik opgegroeid ben in Brabant, maar dan mooier. Ik krijg direct heimwee naar het dorpsgevoel van vroeger.
De bewoners
De eerste dag mogen we de nieuwe bewoners ontmoeten. De weemoed groeit. Woonde ik maar samen in een woongroep met allemaal mensen die van plan zijn om om elkaar te geven en met elkaar te werken aan een gezamenlijke groene ruimte. Zo vertelt een vrouw dat ze met pensioen gaat en graag op zou passen op de kinderen van de buren… De groep is heel divers, echte Amsterdammers die van een hele klein tuin komen, een vakarbeider met twee rechter handen, echte Texelaren die weten dat niet alles goed groeit op het eiland. Een ecoloog werkzaam bij Ecomare. En een jurist die er part-time komt wonen.
De tuin
Een aantal deelnemers had al bedacht wat ze wilden hebben in de tuin, de meeste stonden er open in. Er was unaniem consensus over ‘veel vogels’. Bewoners van vier huizen zaten bij elkaar rondom hun eigen tuindeel. Zij hadden wat twijfel over een zitplekje in het groen voor hun woningen, dat vonden ze zelf wel prettig, maar wat als iedereen bij hen ging zitten? Een grote vijver in het voedselbos wilden ze toch liever niet. Er waren ouders met jonge kinderen en dat gaf teveel stress. Maar een wadi, dat komt er wel. Ook gaan de bewoners uitzoeken of het mogelijk is het regenwater te gebruiken in de tuin. Er waren wel iets van opslagtanks aangelegd, maar wat gebeurde er daarna met het water? En, het gevallen blad laten liggen als humus voor de tuin? “Ja, dat kan eigenlijk ook wel, gaan we doen!”.
Planten uit de omgeving
In de vroege ochtend van de tweede dag heb ik een wandeling gemaakt in de omgeving. Ik heb naar de inheemse beplanting gekeken en foto’s meegenomen naar de workshops. Het meest enthousiast was ik over de wilde zeekool, die daar op meerdere plekken groeide in de duinen. De genetische voorouder van al onze kolen, als je goed keek zag je er ook een boerenkool, broccoli of bloemkool in. Het was net hoe je de foto maakte. Toen ik de foto’s liet zien, reageerden de Texelaren laconiek. Ja, dat is de zeekool, die kennen we wel!
Samenwerken
Tijdens de co-creatie sessies bleek dat er verschillende meningen waren over een aantal zeer belangrijke zaken. Bijvoorbeeld, houd je de tuin gesloten voor jezelf of mag iedereen vrij in en uit lopen? De gemeente vroeg namelijk wel om openheid naar de bewoners uit de omgeving rondom het erf! De één vond het gezellig, de ander had het toch liever niet. De meeste wilden kippen, alleen was er een discussie, doen we kippen mét of zonder haan? Toch deed iedereen zijn best om het gesprek rustig te voeren en met goede argumenten te komen. Zo hebben ze gezamenlijk veel overeenstemming bereikt. Er bleven echter nieuwe vraagstukken komen. Gaan we de tuin laten aanleggen door een externe partij, of doen we alles zelf? Werken we met experts uit de rest van Nederland, of houden we het lokaal? De groep bleek verdeeld. Tijd voor Alex om een officiële Vereniging van Eigenaren op te richten en te werken met stemprocedures! Het geeft wel aan dat het idyllische van ‘met en voor elkaar’ ook zijn moeilijke kanten heeft. Het gaat niet vanzelf.
Afronding
Een prachtig schetsdocument is opgesteld door Jesse. Daarin zijn alle ideeën uitgewerkt die ontstaan zijn in de workshops. Nu mogen de bewoners kiezen hoe ze met het door hen samen opgestelde plan verder gaan. Laten ze Jesse het plan verder detailleren of doen ze het zelf? Het is nog niet besloten, maar het lijkt erop dat er een consensus komt. Buiten5 gaat een iets gedetailleerdere versie maken en vervolgens gaan bewoners met een lokale natuurhovenier het plan verder afmaken. Een oplossing die invulling geeft aan beide partijen, de ene zei: “laat Jesse het plan detailleren”, de andere groep zei: “wij willen alles lokaal”.
Over de auteur
Stuur deze blog vooral door naar geïnteresseerde collega’s, familie of vrienden! Ben je nog geen abonnee, meld je aan voor nog meer berichten! De nieuwsbrief komt maandelijks uit en afmelden is altijd mogelijk.
Voor de contactgegevens van Eveline, klik hier